RINGKASAN BIOGRAFI YANG AMAT MULIA TENGKU ARIS TEMENGGONG SELANGOR DARUL EHSAN

RINGKASAN BIOGRAFI

YANG AMAT MULIA TENGKU ARIS TEMENGGONG

SELANGOR DARUL EHSAN

Potret Yang Amat Mulia Tengku Dato’ Setia Muhammad Yusof Shah di Istana Alam Shah

sebagai Anak Raja Bergelar

1.        Pengenalan

Yang Amat Mulia Tengku Dato’ Setia Muhammad Yusof Shah merupakan Temenggong Pertama (I) dalam Institusi DiRaja Negeri Selangor semenjak terdirinya Kesultanan Negeri Selangor sekitar tahun 1743. Sebelum tahun 1937 belum pernah wujud gelaran Tengku Aris Temenggong. Yang Amat Mulia Tengku Dato’ Setia Muhammad Yusof Shah berpangkat Nenda kepada Duli Yang Maha Mulia Sultan Sharafuddin Idris Shah Al-Haj Ibni Almarhum Sultan Salahuddin Abdul Aziz Shah Al-Haj.

Yang Amat Mulia Tengku Dato’ Setia Muhammad Yusof Shah pernah diberikan kepercayaan dan amanah dibawah Jemaah Pemangku Raja Selangor ketika dibawah Pemerintahan Paduka Sri Sultan Salahuddin Abdul Aziz Shah apakala DTYM Raja Muda Selangor - Tengku Idris Shah telah memulakan pelayaran mengelilingi dunia menggunakan kapal layar. Jemaah Pemangku Raja Selangor itu terdiri daripada Y.A.M Tengku Bendahara Selangor – Tengku Azman Shah, Yang Amat Mulia Tengku Dato’ Setia Muhammad Yusof Shah, Y.D.M Engku Orang Kaya Maha Bijaya Sepang – Raja Redzwa, Y.D.H Orang Kaya To’ Engku Maha Bijaya Hulu Langat, dan Mufti Kerajaan Negeri Selangor bagi menjalankan tugas-tugas Sultan Selangor yang mendapatkan rawatan jantung di Orlando Amerika Syarikat.

Mengimbau kembali penglibatan Yang Amat Mulia Tengku Dato’ Setia Muhammad Yusof Shah dalam majlis yang melibatkan Institusi DiRaja Selangor bermula sekitar 1937 semasa Istiadat Menjunjung Duli Keberangkatan Pulang Paduka Ayahandanya; Paduka Sri Sultan Sir Ala’uddin Suleiman Shah Ibni Almarhum Raja Muda Musa dari England. Semasa Istiadat Kemahkotaan kekandanya; Paduka Sri Sultan Musa Ghiat’Uddin Riayat Shah, Yang Amat Mulia Tengku Dato’ Setia Muhammad Yusof Shah terlibat dalam membawa Mahkota bersama kekandanya; Y.A.M Tengku Seri Perdana. Demikian jua ketika Istiadat Pertabalan dan Kemahkotaan Anakanda saudaranya; Paduka Sri Sultan Salahuddin Abdul Aziz Shah, Yang Amat Mulia Tengku Dato’ Setia Muhammad Yusof Shah telah dipertanggungjawabkan sebagai Aide de camp [A.D.C.] @ Pengiring rapat yang mana pada ketika itu berkhidmat dalam Angkatan Udara Diraja Persekutuan.

Pada ketika istiadat pemasyhuran cucunda saudaranya; Paduka Sri Sultan Sharafuddin Idris Shah, Yang Amat Mulia Tengku Dato’ Setia Muhammad Yusof Shah telah memainkan peranan yang penting dalam menyembahkan Keris Panjang Beruk Berayun.

Penglibatan secara langsung Yang Amat Mulia Tengku Dato’ Setia Muhammad Yusof Shah dalam hal ehwal keistanaan, adalah ketika pemerintahan Anakanda saudaranya; Paduka Sri Sultan Salahuddin Abdul Aziz Shah sebagai D.Y.M.M. Sultan Selangor.

2.       Latarbelakang

Yang Amat Mulia Tengku Dato’ Setia Muhammad Yusof Shah telah diputerakan pada 28 April 1926. Hasil perkongsian hidup Paduka Ayahandanya; Paduka Sri Sultan Sir Ala’uddin Suleiman Shah Ibni Almarhum Raja Muda Musa bersama suri negeri baginda iaitu Duli Yang Maha Mulia Tengku Ampuan Fatimah binti Almarhum Sultan Sir Idris Murshid al-Azzam Rahmatu’llah Shah. Kekanda dan adinda seibu yang lain adalah;

Y.A.M. Tengku To’ Puan Nur Sa’adah – 7 November 1922

Y.A.M. Tengku Nur Anwar – 16 February 1924

Y.A.M. Tengku Nur Asikhin @ Khaladiah – 1925

Y.A.M. Tengku Abdul Rahman – 5 September 1927

YAM Tengku Dato' Setia Muhamad Yusof Shah ibni Almarhum Sultan Sir Ala'eddin Suleiman Shah (YAM Tengku Aris Temenggong Selangor), YAM Tengku Nor Anuar, Almarhumah Tengku Puan Nor Sa'adah, Almarhumah Tengku Khaladiah, Almarhum Tengku Abdul Rahman

Yang Amat Mulia Tengku Dato’ Setia Muhammad Yusof Shah juga merupakan cucunda kepada Almarhum Paduka Seri Sultan Sir Idris Murshid al-Azzam Rahmatu’llah Shah Ibni Almarhum Raja Bendahara Alang Iskandar

3.       Pendidikan

Yang Amat Mulia Tengku Dato’ Setia Muhammad Yusof Shah telah mendapat pendidikan awal di Sekolah Melayu Klang kemudian mendapat pendidikan di Maktab Melayu Kuala Kangsar (MCKK) dan seterusnya melanjutkan pelajaran di Oxford, England. Rakan-rakan Yang Amat Mulia Tengku Dato’ Setia Muhammad Yusof Shah semasa di England adalah Almarhum Sultan Idris al-Mutawakkil Alallahi Shah II Ibni al-Marhum Sultan Alang Iskandar Shah Kaddasullah , Almarhum Tuanku Jaafar Ibni Almarhum Abdul Rahman, K.D.Y.M.M Sultan Haji Ahmad Shah Al-Musta'in Billah Ibni Almarhum Sultan Abu Bakar Riayatuddin Al-Muadzam Shah, Allahyarham Tun Abdul Razak bin Dato’ Hussein.

4.       Keperibadian

Yang Amat Mulia Tengku Dato’ Setia Muhammad Yusof Shah dibesarkan dalam perkarangan Istana Mahkota Puri, Klang dan apakala kemangkatan Paduka Ayahandanya, Yang Amat Mulia Tengku Dato’ Setia Muhammad Yusof Shah mengikuti bondanya Tengku Ampuan Fatimah pulang ke Istana Selangor, Kuala Kangsar, Perak. Namun pun begitu Yang Amat Mulia Tengku Dato’ Setia Muhammad Yusof Shah akan berangkat ke Klang seandainya ada majlis-majlis yang melibatkan hal ehwal keistanaan Selangor. Ketika kemangkatan Paduka Ayahandanya, Yang Amat Mulia Tengku Dato’ Setia Muhammad Yusof Shah berusia 12 tahun.

Yang Amat Mulia Tengku Dato’ Setia Muhammad Yusof Shah merupakan salah seorang yang mempunyai pengetahuan yang amat luas berhubung Adat Istiadat DiRaja Negeri Selangor dan mewarisi beberapa keperibadian serta kebolehan yang dimiliki oleh dari Almarhum Paduka Ayahandanya khususnya yang melibatkan kesenian.

Yang Amat Mulia Tengku Dato’ Setia Muhammad Yusof Shah ketika di zaman pendudukan Jepun di tanah Melayu telah menerima latihan ketenteraan yang ditaja oleh tentera Jepun dalam pasukan Giyutai.

5.       Pengurniaan Gelaran

Yang Amat Mulia Tengku Dato’ Setia Muhammad Yusof Shah telah dikurniakan gelaran Yang Amat Mulia Tengku Aris Temenggong Selangor pada tahun 1937 di usia 11 tahun oleh Paduka Ayahanda; Duli Yang Maha Mulia Paduka Sri Sultan Sir’ Alauddin Suleiman Shah Ibni Almarhum Raja Muda Musa dalam satu istiadat yang berlangsung di Istana Mahkota Puri, Klang dan Istiadat ini disertai dengan kekanda dan adindanya yang lain serta Dato’ Kehormat..

Mengimbau sejarah pengurniaan gelaran Tengku Aris Temenggong Selangor ini telah dipilih dan dicadangkan sendiri oleh kekandanya iaitu Yang Teramat Mulia Tengku Kelana Jaya Putra - Tengku Musa Uddin ( D.Y.M.M. Paduka Sri Sultan Musa Ghiat’Uddin Riayat Shah, 1942 – 1945 ) selaku Ketua Adat Istiadat Diraja Selangor pada ketika itu. Sebelum penganugerahan gelaran ini berikan, Paduka kekandanya telah mengadap kebawah Duli Yang Maha Mulia Tengku Ampuan Fatimah untuk memohon limpah perkenan bagi mengurniakan gelaran ini kepada Yang Amat Mulia Tengku Dato’ Setia Muhammad Yusof Shah.

6.       Jawatan

Yang Amat Mulia Tengku Dato’ Setia Muhammad Yusof Shah telah diberikan amanah dan tanggungjawab untuk menyandang beberapa jawatan penting di dalam dalam hal ehwal yang melibatkan keistanaan mahupun pentadbiran.

Penasihat Adat Istiadat DiRaja Selangor

Ahli Dewan DiRaja – Waris Lain

Anak Raja Bergelar

7.       Kerjaya

Yang Amat Mulia Tengku Dato’ Setia Muhammad Yusof Shah telah memulakan kerjaya pada tahun 1953 di Pejabat Setiausaha Negeri Selangor dan pada tahun 1957 telah menyandang jawatan Sergeant At Arms Di Dewan Mesyuarat Undangan Persekutuan sehingga Tanah Melayu mencapai Kemerdekaan pada 31 Ogos 1957. Kemudian dilantik menjadi Juruiring Pertama dan Setiausaha Sulit kepada Gabenor Negeri Pulau Pinang Y.B.M. Raja Sir Tun Uda bin Raja Muhammad. 

Y.A.M Tengku Aris Temenggong Selangor - Tengku Muhammad Yusuf Shah Ibni Almarhum Sultan Sir' Ala'uddin Suleiman Shah ketika menjawatan Sergeant At Arms Di Dewan Mesyuarat Undangan Persekutuan

Minat yang mendalam dalam pasukan keselamatan telah membawa Yang Amat Mulia Tengku Dato’ Setia Muhammad Yusof Shah menyertai Pasukan Udara Sukarela Malaya di Pulau Pinang setelah lulus dalam Peperiksaan Kecekapan untuk latihan sebagai Juruterbang dan dilantik sebagai Pegawai interligence dalam pasukan tersebut. Kesungguhan yang mendalam membawa hasil apabila ditauliah sebagai salah seorang daripada 136 orang yang menerima Tauliah sebagai Juruterbang Angkatan Udara Diraja Persekutuan Tanah Melayu sekitar tahun 1958.

Mengimbau cita-cita untuk menjadi seorang Juruterbang Kapal Terbang Perang dalam tahun 1947 dan kemudian ingin pergi ke England untuk masuk berkhidmat dengan Angakatan Udara Diraja di sana. Namun tidak mendapat perkenan dari bonda. Namun cita-cita tersebut menjadi nyata apabila Angkatan Udara DiRaja Persekutuan Tanah Melayu membuka pemohonan pegawai baru. Maka peluang tersebut segera direbut dan memujuk bondanya dan menerangkan cita-citanya dan pujukan tersebut telah diperkenankan. Yang Amat Mulia Tengku Dato’ Setia Muhammad Yusof Shah telah meletakkan jawatan dari perkhidmatan sebagai Setiausaha Sulit kepada Gabenor Pulau Pinang dan masuk berkhidmat dalam Angkatan Udara Diraja Persekutuan Tanah Melayu. Semasa didalam perkhidmatan telah dilantik menjadi Juruiring kepada Pegawai Pemerintah Angkatan Udara Diraja Persekutuan Tanah Melayu, Air Commodore N C Hyde (30 May 1958: Air Force Member Armed Forces Council, Malaya).

8.       Perkahwinan

Yang Amat Mulia Tengku Dato’ Setia Muhammad Yusof Shah telah bersurikan Yang Mulia Tengku Puan Temenggong - Raja Datin Setia Saidatul-Ezam Binti Raja Kechil Besar Brigadier General [B] Raja Dato’ Seri Lope Nur Rashid pada tahun 1953 dengan diberikan geran sebanyak 1,000.00 dari Kerajaan Negeri sejajar dengan hak-hak sebagai putera Sultan.

Yang Amat Mulia Tengku Dato’ Setia Muhammad Yusof Shah bersama surinya Yang Mulia Tengku Puan Temenggong - Raja Datin Setia Saidatul-Ezam Binti Raja Kechil Besar Brigadier General [B] Raja Dato’ Seri Lope Nur Rashid

Majlis Perkahwinan Diraja telah berlangsung gilang-gemilang di Istana Negara dan dihadiri oleh para kenamaan dan diketuai sendiri oleh kekandanya iaitu Paduka Sri Sultan Sir Hisham’uddin Alam Shah Ibni Almarhum Sultan Sir Ala’uddin Suleiman Shah. Hasil perkongsian hidup Yang Amat Mulia Tengku Dato’ Setia Muhammad Yusof Shah bersama surinya dikurniakan 10 putera puteri iaitu 2 putera dan 8 puteri iaitu;

1.        Tengku Nariman

2.       Tengku Molfi

3.       Tengku Yasmin

4.       Tengku Soraya

5.       Tengku Zarinah

6.       Raja Molek Nazarian

7.       Tengku Zera

8.       Tengku Farah

9.       Tengku Mohd Sharifuddin

10.      Tengku Mohd Yaacob

Pada 16 Oktober 2014, suri Yang Amat Mulia Tengku Dato’ Setia Muhammad Yusof Shah iaitu Yang Mulia Tengku Puan Temenggong - Raja Datin Setia Saidatul-Ezam Binti Raja Kechil Besar Brigadier General [B] Raja Dato’ Seri Lope Nur Rashid telah kembali kerahmatullah pada usia 78 tahun dan telah di sempurnakan pemakaman di Makam DiRaja Selangor, Shah Alam.

Foto keluarga Yang Amat Mulia Tengku Dato’ Setia Muhammad Yusof Shah

9.       Darjah Kebesaran

Sepanjang menabur bakti dan taat setia pada Institusi DiRaja dan juga Negeri mahupun Negara, Yang Amat Mulia Tengku Dato’ Setia Muhammad Yusof Shah telah dikurniakan pingat dan darjah kebesaran Negeri seperti ;

• Darjah Kerabat Selangor Kedua (D.K.II),
• Darjah Seri Sultan Sharafudddin Idris Shah (S.S.I.S.),
• Darjah Setia Sultan Salahuddin Abdul Aziz Shah (S.S.A.),
• Pingat Jasa Kebaktian (P.J.K.).

10.      Sumbangan

Ketokohan Yang Amat Mulia Tengku Dato’ Setia Muhammad Yusof Shah dalam hal ehwal keistanaan khususnya yang melibatkan adat istiadat dan sejarah negeri sering dijadikan tempat rujukan oleh pengamat sejarah dan pelajar-pelajar. Yang Amat Mulia Tengku Dato’ Setia Muhammad Yusof Shah amat menekankan bahawa sejarah itu perlu diceritakan tanpa perlu dipadam dan di manipulasi mahupun di tokok tambah. Sejarah tetap sejarah dan ianya perlu dibukukan tanpa rasa getar walaupun ianya sukar untuk ditelan mahupun diterima.

11.      Kesimpulan

Yang Amat Mulia Tengku Dato’ Setia Muhammad Yusof Shah telah mengalas gelaran selama 80 Tahun yang mana sepanjang tempoh tersebut telah banyak sumbangan yang diberikan baik kepada Negeri mahupun Institusi Diraja Selangor. Merupakan antara Anak Raja Bergelar yang paling lama memegang gelaran Temenggong di dalam Negara. Mengikut adat kedudukan Temenggong dalam adat Istiadat kerajaan Melayu Johor, Pahang, Riau, Lingga di bawah Seri Paduka Sultan Badrul Alam Shah memerintah, hanya Sultan, Yang Dipertuan Muda, Raja Muda, Bendahara dan Temenggong sahaja layak di palu Nobat. Ini mengambarkan bahawa kedudukan Temenggong adalah berada dalam hieraki yang tinggi.

Ketokohan Yang Amat Mulia Tengku Dato’ Setia Muhammad Yusof Shah dalam hal ehwal Adat Istiadat Selangor tidak dapat dinilai, bahkan tidak dapat diandaikan namun ianya semestinya terlalu luas sejak ianya memberikan khidmat dibawah dan menjaga kemuliaan Kebawah Duli-Duli Sultan, Yang di-Pertuan Negeri dan wilayah tanggungan Selangor di atas singgahsana takhta Kerajaan Negeri iaitu; Paduka Sri Sultan Sir Ala’uddin Suleiman Shah Ibni Almarhum Raja Muda Musa, Paduka Sri Sultan Musa Ghiat’Uddin Riayat Shah, Paduka Sri Sultan Salahuddin Abdul Aziz Shah dan Paduka Sri Sultan Sharafuddin Idris Shah.

          Keperibadian yang dimuliki oleh Yang Amat Mulia Tengku Dato’ Setia Muhammad Yusof Shah banyak mempunyai ciri-ciri dan jiwa almarhum paduka ayahandanya iaitu Paduka Sri Sultan Sir Ala’uddin Suleiman Shah Ibni Almarhum Raja Muda Musa khususnya yang melibatkan kesenian dan ketegasan dalam hal ehwal yang melibatkan adat istiadat.